Teknolojinin yararlarını bugün her sektörde görüyoruz. Eskiden el yordamıyla halledilmek zorunda kalınan birçok iş bugün makineler yardımıyla kolayca kotarılabiliyor. El kullanılarak ve ekstra insan gücüne ihtiyaç duyularak yapılan üretimler sadece zamandan değil paradan da tasarrufu pek mümkün kılmıyor. Bu nedenle her yeni gün gelişen teknolojiyle birlikte iş kollarında farklı makineler hayatımıza giriyor. İnsan gücünün yeterli olmadığı yerlerde makinalar kullanılarak zamandan kar sağlanırken yine ekstra insan gücünün getirdiği maliyet de ortadan kalkmış oluyor. Artık günümüzde her iş kolunda görev alan makineler sayesinde zamandan ve paradan tasarruf etmek mümkün oluyor. İş makineleri her sektörde, farklı model ve özelliklerde karşımıza çıkıyor. İhtiyaca yönelik olarak alınan makineler özellikle zamandan büyük tasarruf sağlıyor. Bugün sizinle mobilya sektörü başta olmak üzere pek çok alanda büyük kolaylık sağlayan bir sistemden bahsedeceğiz; CNC işleme merkezi. Öncelikle CNC işleme merkezi nedir, CNC işleme merkezi ne demek kısaca değinelim. CNC işleme merkezi talaşlı üretim sektöründe kullanılan, elektronik olarak programlanması yapılan ve otomatik gelişmiş yapıda olan freze tezgâhlara verilen isimdir. CNC işleme merkezi aynı zamanda makine fonksiyonlarının bir entegrasyonu şeklinde de tanımlanabilir. CNC işleme merkezi birden fazla kapasitede çalışır. Tek seferde üretim imkânı sağlar ve bu sayede makine değiştirme süresini azaltır. Üretim verimliliğinin artması bakımından en çok işe yarayan iş makinelerinden biridir. CNC işleme merkezi yüksek hassasiyet ve yüksek yüzey kalitesi ile geliştirilen, işleme operasyonlarının kusursuz yürütülmesine olanak sağlayan bir imalat tezgâhıdır. CNC işleme merkezinin tek bir fonksiyonu yoktur. Delme, frezeleme ve torna işlemleri gibi işlemler imalat tezgâhında yapılabilir. Aslında bu saydığımız delme, frezeleme ve torna işlemleri gibi işlemler üretim sırasında birden fazla parçaya ayrılıyordu. Yani bir üretimin gerçekleşmesi için onlarca farklı çalışma gerekiyordu. Haliyle bu da zaman ve maliyet olarak karşımıza çıkıyordu. Farklı takım tezgâhları üzerinde üretimin her bir ayağı ayrı ayrı işleniyordu. Dolayısıyla “el işçiliği” birden fazla kalemi kapsıyordu. Bu durum yalnızca zaman ve maliyet olarak değil aynı zamanda teslimat ve dağıtım aşamasında da sıkıntı yaratıyordu. Üretim, uzun aşamalardan geçtiği için her biri ayrı bir konsantre gerektiriyordu. Üretim faslında yaşanan birden fazla işlemi tek bir işleme indirgemek için CNC işleme merkezi geliştirildi. CNC işleme merkezi sayesinde artık birçok işleme ihtiyacı tek seferde karşılanabildi. CNC işleme merkezi hakkında detaylara geçmeden önce CNC ne demek kısaca değinelim.
CNC nedir?
CNC açılımı şu şekildedir; computer numerical control. (kompütir numerikal kontrol okunur) CNC Türkçe anlamı ise şudur; bilgisayar yardımı ile sayısal kontrol. CNC tezgâhı nedir kısaca tanımlayalım. CNC tezgâhında, tezgâhın çalıştırılmasından durdurulmasına, takım hareketlerinden takımların değiştirilmesine, eksen hareketlerinden diğer detaylara kadar yapılan tüm işlemler otomatik bir şekilde kontrol ünitesi tarafından yapılır. El ile herhangi bir müdahale söz konusu değildir. Kontrol ünitesindeki programda tezgâhların hareketleri belirlenir ve komutlar kullanılır. CNC nedir kısaca değindikten sonra CNC işleme merkezi ile devam edelim. CNC işleme merkezi, 3 konfigürasyondan oluşur; yatay CNC işleme merkezi, dikey CNC işleme merkezi ve evrensel CNC işleme merkezi. Şimdi gelin teker teker kısaca değinelim.
Yatay CNC işleme merkezi nedir?
Adını şeklinden alan CNC işleme merkezi, birden fazla malzemeyi saklayabilen bir sistemden oluşur. Adı üzerinde yatay bir mile sahiptir. Talaş kaldırma oranı yüksektir bu nedenle kesici takım hacmi de aynı şekilde genellikle büyüktür. 6, 8 ya da daha fazla paletten oluşabilir. İş parçası palete yerleştirildikten sonra programlama yapılabilir. Farklı iş parçaları aynı zamanda farklı programlamaları gerekli kılabilir.
Dikey CNC işleme merkezi nedir?
Dikey CNC işleme merkezi, talaşlı üretim sektöründe bulunan frezelerin en gelişmişidir demek mümkündür. Dikey CNC işleme merkezi bilgisayar teknolojisi ile kullanılır bu nedenle üzerinde bulunan hard diskler üzerinden çalışma sağlanır. Genellikle CNC plastik kalıp imalatı, CNC kesme, işleme, delme ve benzeri gibi işlemlerin yapılmasını mümkün kılar. Dikey CNC işleme merkezlerinde tek bir kuruluma ihtiyaç vardır ve bu tek kurulumla birden fazla iş yapmak mümkündür. Genellikle 3 ekseni vardır. Kalıp ve kalıp işleme sektörü için oldukça sık kullanılan bir tezgâhtır. Üniversal işleme merkezi de yatay işleme merkezine benzer yapıdadır denebilir.
CNC tezgâhlarına neden ihtiyaç duyulur?
Teknoloji geliştikçe parçalar da daha karmaşık hale geldi. Daha seri ve daha hassas bir imal süreci ihtiyacı doğru. Klasik tezgâhlarda el beceresi çok önemliydi. Özellikle operatörün becerisi neticesinde istenilen hassasiyette ürünler imal edilebiliyordu. Ancak insan gücü gerektirdiğinden seri üretim pek mümkün olamayabiliyordu. Örneğin klasik bir torna tezgâhında, herhangi bir parçayı üretmek için operatörün el becerisi ve hızı çok önemlidir. Operatör aynı konsantre ve hassasiyetle birkaç tane parça imal edebilir ki o da belirli bir sürede. Ancak insan gücü faktörü ortadan kalkarsa ve her şey sistemsel bir şekilde ilerlerse bu durumda işlem süresi azalır ve insan gücü önemli ölçüde aza indirilmiş olur. İşte CNC işleme merkezi tam da bu noktada önemli bir role sahiptir. İnsan gücü önemli ölçüde azaltılmıştır ve birden fazla işlem tek bir tezgâh üzerine gerçekleşebilir. Teknolojideki bu gelişimin en önemli karı zaman ve para olarak yansır.
CNC işleme merkezinin avantajları nelerdir?
CNC işleme merkezi pek çok avantaja sahiptir. En büyük avantajlarından biri zaman kaybını önlemesi ve seri üretimi mümkün kılmasıdır. CNC işleme merkezinde tezgâhın ayarlama zamanı da çok kısadır. Ayarlama, ölçü, kontrol, manuel hareket vb. gibi nedenlerle oluşan zaman kaybı ortadan kalkmış olur. Kalifiye insana ihtiyaç duyulmaz çünkü zaten bilgisayar destekli bir sistemdir. Tezgâh operasyonları yüksek bir hassasiyete sahiptir dolayısıyla tezgâhın çalışma temposu her zaman yüksek ve standarttır. Her türlü sarfiyat minimuma indirilmiştir. İmalatta operatörden kaynaklanacak olan sorunlar da ortadan kalkmış olur. Kalıp, mastar, şablon ve benzeri gibi pahalı ekipmanlara ihtiyaç yoktur bu nedenle sistem daha ucuzdur. Depolama konusunda da avantaj sağlar çünkü daha az yere ihtiyaç duyar. Parça üzerinde yapılacak değişiklikler programın ilgili bölümüne girildikten sonra seri olarak üretim gerçekleşebilir. İşleme birimlerine erişim kolaydır. İşleme sırasında makine maksimum verimlilik sağlar. Kenar malzemelerin yüklenmesi kolay ve hızlıdır yanı sıra malzemelerin değişimi de kolaydır. Enerji verimliliğinin yüksek olması da bir diğer avantajlarındandır. CNC işleme merkezi dezavantajlarına da kısaca değinelim. Elbette ilk akla gelen CNC işleme merkezi fiyatı olacaktır. CNC işleme merkezi fiyatı, makinenin modeline ve özelliklerine bağlı olarak değişecektir bu nedenle net bir bilgi vermek pek doğru olmaz. Ancak dezavantaj kısmı tam da bu noktadan doğabilir. İlk yatırım maliyeti biraz yüksek olabilir ancak devamında büyük oranda kar sağlayacaktır. Düzenli olarak bakıma ihtiyaç duyar ve olası arızalarda bir maliyet çıkarabilir.